Hans Faverey herinnerd

Nu de bundel met verzamelde gedichten 1962-1990 is uitgekomen zo'n 20 jaar na zijn dood herinner me ik opeens een paar dingen over Hans Faverey die wellicht niemand weet, zodat ik ze hier op kan schrijven. Om te beginnen is het goed om te weten dat het 'Faverie' is qua uitspraak en niet 'Faverij' zoals ik veel mensen hoor zeggen. Ik herinner me Hans als een heel vriendelijke man, vriend van mijn ouders en man van een collega van mijn vader. Ik heb hem maar een paar keer gesproken, en het was heel lang geleden.

Mijn opa was pianostemmer. Hij had een van de eerste Korg-tuners die Nederland binnenkwamen - hij noemde het een 'stemklok' en hij vond het ding volledig onbruikbaar, dus ik kreeg hem. Deze tuner doet het nog steeds en is mijn derde backup. Opa stemde gelijkzwevend op zijn gehoor en had er niets aan. Door het bezit van dit apparaat werd ik op een avond uitgenodigd bij Hans en Lela. Ze woonden in een straat achter het concertgebouw en ik ging er op mijn fiets naartoe; ik was een jaar of 16.

Hans had een klavecimbel midden in de kamer staan. Het instrument was geleend van een vriend die op vakantie was. Hans speelde piano en wilde graag op het klavecimbel spelen; maar de eigenaar had gezegd dat het instrument verstemde en voor elke speelbeurt bijgestemd moest worden - zoals een gitaar en niet zoals een piano. Hier kwam mijn stemklok van pas.

Ik moet zeggen dat een klavecimbel erg mooi klinkt. Ik zou er ook zelf niets aan gedaan hebben op die avond, maar zoals gezegd, de eigenaar had gezegd dat er gestemd moest worden. Ik wist toen wat van gelijkzwevend stemmen, en ik stelde voor om zo min mogelijk te doen, en de paar snaren die licht zweefden aan te pakken, en de rest van het gebouw te laten staan.

We pakten dus een snaar en trokken hem op met de stemhamer die bij het klavecimbel zat een klein beetje op, tot hij weer op stemming was. Ondertussen keken we op de Korg tuner en zagen de naald vervaarlijk heen en weer schommelen. Toen maakten we de kapitale fout van de avond, en dat was dat we de toonhoogte even precies op het midden gingen zetten - toen was er opeens veel meer te stemmen, en zoals Opa honderd keer had uitgelegd, zo ging de temperatuur uit de stemming. Na een uur ingespannen werk waren we niet veel vooruit; eerlijker is het om te zeggen dat geheel er op achteruit gegaan was.

Toen het uur, misschien was het langer, verstreken was, raakten we vermoeid en ik herinner me dat Hans een snaar hoger draaide, naar de meter tuurde, en zei: "Nu heb ik het door denk ik." Ik wilde net zeggen: "Volgens mij zit je er nu bijna een hele oktaaf boven", toen opeens de snaar met een geweldige klap sprong. Het was echt erg hard.

Hans keek erg beteuterd, en zei dat we er maar beter mee op konden houden. Hij had reservesnaren, maar ik denk dat hij die er door de eigenaar op heeft laten zetten. Ik kreeg een kopje thee en ging naar het ouderlijk huis. Met het gevoel gefaald te hebben doordat ik mijn zin niet had doorgezet, en daarbij te lang gewacht had om mijn mond open te doen toen ik zag dat er iets fout ging.

Het was dus een heel leerzame avond. Hans Faverey was iemand die heel zachtaardig was en goed zijn zin doorzetten kon. Het is bijna onmogelijk om zachtaardige en standvastige mensen van een ingezet pad af te krijgen. Gelukkig hebben we ook over zijn poëzie gesproken voordat we het vermaledijde klavecimbel gingen verstemmen. Gelukkig is daar nu een goede verzameling van in een mooi uitgegeven boek.