Saturday, December 24, 2005

Spelling

De idee van een officiële spelling an sich is achterhaald. Ik begrijp dan ook de opstand niet helemaal: die legitimeert de wijziging juist. Niet in opstand komen maar de betere spelling gebruiken, dat zou pas helpen. Als de spellingscommissie zou geloven in haar eigen uiting dat een taal een organisch geheel is dat zich autonoom ontwikkelt, zou ze de regels afschaffen. Het is niet bewezen dat regels tot een betere communicatie leiden. Sommige talen hebben verschillende, in verschillende wetten vastgelegde spellingen, zoals het Engels. Dit leidde tot color en colour, organization en organisation, center en centre. Niemand heeft hier problemen mee; belangrijker is het om het verschil tussen fag en fag te weten.

Het Papiamento heeft twee verschillende officiële spellingen, voor een taal die door 2 a 3 honderdduizend mensen gesproken wordt. Curaçao heeft besloten tot een jaren zeventig-achtige fonetische spelling, waarover ik wat bevooroordeeld ben als Arubaan-by-marriage. Het is bijvoorbeeld voor mensen van het eiland Curaçao niet mogelijk de naam van hun eiland goed te spellen (je zegt Korsou dus de naam is zo, alleen dan weet niemand buiten de Antillen waar je het over hebt). Ook spelt men Erko voor Airco. Ik kan Arubaans Papiamento gemakkelijk lezen; de kranten van Curaçao kan ik echter pas lezen als ik ze harop voorlees en dan naar mezelf luister.

Vroeger was ik ook voor de nieuwe spelling, en vooral woorden op -ische hebben altijd een wat duitse indruk gemaakt en toen ik 14 was heb ik een tijd -iese geschreven (ik was ook tegen auto's omdat die slecht zijn voor het milieu). Met dat soort goede bedoelingen doe je alleen jezelf tekort. Ik begrijp nu dat het historische woordbeeld erg belangrijk is; het is wat me in staat stelt snel te lezen. De circuits in de hersenen die het geluid sampelen en in betekenis omzetten worden waarschijnlijk bij het lezen minder gebruikt dan de proponenten van spellingsmodernisering denken. In dit licht is de vernieuwing van De Vries en Te Winkel een misvatting. Het verlies van verbuigingen en vervoegingen hoeft niet gepaard te gaan met een verandering van de spelling. Als wij niet meer "ener" en "der" en "des" schrijven, schrijven we dat niet meer, het is geen reden om de spelling van andere woorden te wijzigen. Het maakte het lezen van vooroorlogsche couranten een stuk lastiger.

Mijn voorstel is dus het volgende: iedereen probeert zo coherent mogelijk te spellen, en de schrijvende media hebben een bijzondere verantwoordelijkheid op dit gebied. We moeten minder moeilijk doen met het door elkaar gebruiken van verschillende talen, dus een paar engelse woorden in een zin of een paar zinnen in half- engels, half-nederlands in een artikel kunnen geen probleem zijn, dit is zoals de meeste mensen toch al praten overdag. De jeugd praat al half txt. Spelling: het is elitair, schaf het af. We hebben jullie niet nodig.

Een laatste gedachte: de spelling is een emotionele zaak, zoals door iedereen tot vervelens toe gemeld. De spelling is ook vervat in een wet. Deze wet gaat niet gehandhaafd worden, zoals in Turkije, waar Koerden, als ze per ongeluk of expres een W of een Q gebruiken zoals in hun eigen taal, een boete equivalent aan EUR 300,- krijgen. Dit overigens waarschijnlijk niet uit redenen van taalzuiverheid, maar om redenen van discriminatie. De spellingswet ondergraaft als zodanig dus het respect voor wetgeving.

No comments: