Bijgeloof

Wanneer is bijgeloof nuttig? (Ik kan het woord in gesprekken met onbekenden niet noemen zonder met een ernstig gezicht te zeggen: "Maar je weet dat bijgeloof ongeluk brengt?" - kleine variatie op Russell's paradox)

Bijgeloof is vooral nuttig bij andere mensen. Het mooiste voorbeeld is hoe Italië de Obelisk van Axum teruggaf: eerst hield het zich vanaf 1947 tot aan de eeuwwisseling niet aan een overeenkomst waarin het zich verbond om alle onder het bewind van Mussolini geroofde kunst en monumenten terug te geven. De obelisk stond al die jaren rustig in Rome.

Toen, in 2002, sloeg de bliksem erin - en heel toevallig - als je niet bijgelovig bent - was dat in de nacht van de Ethiopische nationale feestdag. Dit deed de Italianen, de toenmalige regering Berlusconi, tot dan onder meer onder de invloed van de Allianza Nazionale niet bereid om wat dan ook te doen, besluiten om hem terug te sturen, en het vijftig-jarige catenaccio van een beetje praten, documentje tekenen, vervolgafspraak regelen, en wat meer praten, was voorbij.

De oblisk werd in drie delen teruggestuurd, in een gecharterde Oekraiense Antonov, waarvan de piloten blijkbaar niet bijgelovig waren, want de landingsbaan van Axum is veel te kort om zo'n groot vliegtuig te kunnen ontvangen. Flink bijremmen dus met een groot stuk steen aan boord; of waren ze juist wel bijgelovig en wisten ze dat dit een gezegende onderneming was?

Dat is het mooie van bijgeloof.